Foetor ex ore

• Algemene adviezen bestaan uit een goede mondhygiëne:
  • verwijderen van tongbeslag met een zachte tandenborstel, goed poetsen en gebruik van dental floss of tandenstokers.
• Daarnaast kan men:
  • frequent drinken
  • regelmatige voedselinname
• Tot slot is het aan te raden om (zo mogelijk) middelen die een slechte adem kunnen veroorzaken te vermijden:
  • geneesmiddelen (penicilline, tetracyclines, isosorbidedinitraat)
  • genotsmiddelen (alcohol)
  • voedingsmiddelen (knoflook). 1 2

Farmacotherapie neemt een minimale plaats in bij de behandeling van foetor ex ore. Wanneer causale therapie niet mogelijk is kan symptomatische farmacotherapie worden overwogen, rekening houdend met de beperkte effectiviteit van de (in Nederland) beschikbare preparaten.

• antiseptische mondspoelvloeistoffen
• zelfzorg middelen, inclusief maskeringsmiddelen

• Werking:
  • Waterstofperoxide en chloorhexidine hebben vooral een bactericide werking. Daarnaast speelt oxidatie van zwavelhoudende substraten een rol, waardoor vorming van VZV’s wordt gereduceerd.
• Werkzaamheid:
  • In diverse onderzoeken is de (beperkte) werkzaamheid van zowel waterstofperoxide oplossing 3% FNA als chloorhexidine mondspoeling 0,2% FNA in een gestandaardiseerde proefopstelling aangetoond. 5 6 7
  • Ook na eenmalig gebruik van waterstofperoxide wordt een significante daling van VZV's in de uitademingslucht gevonden, die minstens 8 uur aanhoudt. Onderling vergelijkend effectiviteitsonderzoek ontbreekt.
• Bijwerkingen 
  • Reversibele bruine verkleuring van tong en tanden, met name bij aanwezigheid van tannine in de mondholte, is bij voortgezet gebruik van chloorhexidine een frequent voorkomende bijwerking. (NB. lichte tandverkleuring kan verdwijnen door poetsen met tandpasta, echter tandverkleuring is niet altijd reversibel).
  • Langdurig gebruik kan onaangename sensaties in mond en tong en een veranderde smaak veroorzaken. Deze zijn reversibel na het staken van de therapie.
  • Bij waterstofperoxide zijn de bijwerkingen een onaangename smaak (advies: de beschikbare waterstofperoxide oplossing 3% FNA 1:1 met water verdunnen) en bij gebruik langer dan één week de mogelijkheid van het ontstaan van een zogenaamde ‘hairy tongue’.
  • Chronisch gebruik van zowel waterstofperoxide als chloorhexidine wordt dus slecht verdragen.

Het assortiment zelfzorgmiddelen ter behandeling van een slechte adem is groot en bestaat uit mondspoelingen, mondsprays, tandgel en speciale tongreinigers. Vaak bevatten de spoelingen en sprays een antiseptische component. 8 Hun beperkte effectiviteit ontlenen zij tevens aan het directe mechanische en/of hydrerende effect. Vergelijkende onderzoeken, onderling en met antiseptische middelen, ontbreken.

• Algemene mondhygiënische adviezen (verwijderen tongbeslag door poetsen met zachte tandenborstel, tanden poetsen, flossen, gebruiken van tandenstokers, eten van rauwkost) worden gegeven indien er geen behandelbare causale oorzaak gevonden wordt.
• Tevens kunnen antiseptische mondspoelingen voor korte termijn worden voorgeschreven, zoals waterstofperoxide 3% FNA of chloorhexidine 0,2% FNA.
• Wanneer causale behandeling niet mogelijk is en de foetor evenmin met een mondspoelvloeistof kan worden bestreden, resteert de mogelijkheid van het maskeren van de foetor door het in de mond of in de omgeving van de patiënt (de verblijfsruimte) aanbrengen van een sterk geurende maskerende stof.

• Afhankelijk van de vastgestelde of vermoede oorzaak wordt indien mogelijk een causale behandeling ingesteld of wordt daarvoor verwezen naar tandarts/mondhygiënist of, op indicatie, naar een specialist (longarts, internist/gastro-enteroloog).
• Verwijzing naar een multidisciplinair halitosis-spreekuur behoort ook tot de mogelijkheden.